Czym jest neuroróżnorodność?

Pojęcie to zakłada, że każdy człowiek ma indywidualny profil neurologiczny, a osoby neuroróżnorodne mają mózgi, które działają w sposób różniący się od typowego (tzw. neurotypowego) wzorca. Te różnice mogą wpływać na myślenie, uczenie się, postrzeganie świata czy interakcje społeczne. Kluczowym elementem koncepcji neuroróżnorodności jest szacunek dla tych różnic i ich akceptacja, zarówno w społeczeństwie, jak i w systemach edukacyjnych czy zawodowych. Neuroróżnorodność nie neguje trudności, z jakimi mogą borykać się osoby z różnicami neurologicznymi, ale proponuje, by patrzeć na nie w szerszym kontekście. Wskazuje, że wiele z tych trudności wynika z braku zrozumienia lub nieodpowiedniego wsparcia ze strony otoczenia, a nie z samej różnorodności neurologicznej. 

​

Co to jest ADHD?​

ADHD (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) wpływa na funkcjonowanie uwagi, kontrolę impulsów i poziom aktywności. ADHD występuje zarówno u dzieci, jak i dorosłych i jest zróżnicowane w zależności od osoby, mogąc objawiać się na różne sposoby. Główne objawy ADHD są podzielone na trzy kategorie: deficyt uwagi, nadpobudliwość oraz impulsywność.

Objawy ADHD:

1. Deficyt uwagi:

   • Trudności w utrzymaniu koncentracji na zadaniach lub szczegółach.

   • Szybkie odwracanie uwagi przez bodźce zewnętrzne.

   • Problemy z organizacją, planowaniem i kończeniem zadań.

   • Zapominanie o codziennych obowiązkach (np. zapominanie o terminach, tracenie rzeczy).

2. Nadpobudliwość:

   • Uczucie wewnętrznego niepokoju lub trudności z pozostaniem w jednym miejscu.

   • Nadmierna potrzeba ruchu, np. wiercenie się, stukanie palcami.

   • Trudności z odpoczynkiem lub wyciszeniem się.

   • Silna potrzeba działania, nawet w sytuacjach wymagających spokoju.

3. Impulsywność:

   • Podejmowanie decyzji bez zastanowienia nad konsekwencjami.

   • Przerywanie innym w rozmowie lub trudności z czekaniem na swoją kolej.

   • Skłonność do pochopnego działania, co może prowadzić do problemów w relacjach czy ryzykownych zachowań.

Rodzaje ADHD:

• Typ z przewagą deficytu uwagi: dominują trudności z koncentracją, organizacją i utrzymaniem uwagi, ale nadpobudliwość jest mniej widoczna.

• Typ z przewagą nadpobudliwości-impulsywności: objawy związane z nadmierną aktywnością i impulsywnością są bardziej nasilone.

• Typ mieszany: występuje kombinacja objawów z obu powyższych kategorii.

• ​

ADHD  może znacząco wpływać na życie codzienne, ale dzięki odpowiedniej diagnozie, leczeniu i wsparciu wiele osób z ADHD rozwija swoje unikalne talenty i mocne strony, osiągając sukcesy w różnych dziedzinach życia.

 

Co to jest spektrum autyzmu?​

Spektrum autyzmu (ASD, ang. Autism Spectrum Disorder) to termin obejmujący szeroki zakres różnorodnych profili neurologicznych, które wpływają na sposób, w jaki osoba postrzega świat, komunikuje się, myśli i wchodzi w interakcje społeczne. Charakteryzuje się różnym stopniem trudności w obszarach komunikacji, relacji społecznych, zachowań i przetwarzania sensorycznego.

Spektrum autyzmu jest "spektrum" dlatego, że objawy i ich nasilenie mogą znacznie się różnić między osobami. Niektóre osoby mogą potrzebować intensywnego wsparcia, podczas gdy inne funkcjonują samodzielnie i mogą nie potrzebować specjalnej pomocy.

Kluczowe cechy spektrum autyzmu:

1. Trudności w komunikacji i interakcjach społecznych

   • Problemy z nawiązywaniem relacji, odczytywaniem intencji i emocji innych ludzi.

   • Możliwe trudności w prowadzeniu rozmów, wyrażaniu myśli lub rozumieniu subtelności, takich jak ironia czy żarty.

   • W niektórych przypadkach brak mowy lub specyficzny sposób komunikacji.

2. Powtarzalne zachowania i ograniczone zainteresowania

   • Skłonność do wykonywania powtarzalnych ruchów (np. machanie rękami, kiwanie się).

   • Intensywne, wąskie zainteresowania, którym osoba poświęca dużo uwagi.

   • Potrzeba rutyny i trudności z adaptacją do zmian.

3. Nietypowe przetwarzanie sensoryczne

   • Nadwrażliwość lub niewrażliwość na bodźce zmysłowe, takie jak dźwięki, światło, zapachy, tekstury czy dotyk.

   • Przeciążenie sensoryczne w głośnym lub chaotycznym otoczeniu.

   • ​

Osoby w spektrum autyzmu często mają unikalne cechy, takie jak wysoka zdolność koncentracji na szczegółach, kreatywność, wyjątkowa pamięć lub zdolności analityczne. Wspieranie tych mocnych stron pozwala im realizować swój potencjał i odnaleźć satysfakcję w życiu.

Spektrum autyzmu to nie choroba, ale inny sposób postrzegania i doświadczania świata, który wymaga zrozumienia, akceptacji i odpowiedniego wsparcia.

​​​​​